wg prof. Mariusza Z. Jędrzejki – pedagoga i socjologa, eksperta w zakresie higieny cyfrowej
1. Brak ekranów do 3. roku życia
Rozwój mózgu w tym okresie wymaga bodźców naturalnych – kontaktu z rodzicami, rówieśnikami i otoczeniem. Urządzenia ekranowe zaburzają ten proces i mogą opóźniać rozwój mowy oraz zdolności poznawczych.
2. Ograniczony dostęp między 4. a 6. rokiem życia
Dziecko w tym wieku powinno poznawać świat poprzez rozmowę, zabawę, czytanie i obserwację. Krótkie, dynamiczne filmiki („shorts”) działają hamująco na rozwój myślenia przyczynowo-skutkowego i koncentracji. Ekrany mogą być obecne wyłącznie w formie wartościowych treści edukacyjnych lub bajek o spokojnej narracji.
3. Smartfon dopiero od ok. 12. roku życia
Telefon nie powinien być „nagrodą” (np. z okazji Pierwszej Komunii). To narzędzie, które wymaga dojrzałości emocjonalnej oraz rozmów o zasadach jego odpowiedzialnego używania.
4. Higiena cyfrowa w placówkach edukacyjnych
Żłobki, przedszkola i szkoły powinny posiadać jednolite reguły ograniczające korzystanie z ekranów. Celem jest ochrona zdrowia psychicznego, fizycznego i społecznego dzieci.
5. Ochrona snu i regeneracji
Nadmierne korzystanie z urządzeń ekranowych skraca czas i pogarsza jakość snu, co ma bezpośredni wpływ na koncentrację, pamięć, odporność oraz ogólny rozwój organizmu.
6. Profilaktyka uzależnień cyfrowych
Długotrwała ekspozycja na bodźce ekranowe prowadzi do przebodźcowania i zmian w strukturze mózgu, porównywalnych z mechanizmami uzależnień. Może skutkować impulsywnością, problemami z regulacją emocji oraz trudnościami w relacjach społecznych.
*Zdrową formą regulacji emocji są różne formy aktywności – ruch, relacje społeczne, zabawa, realizacja zainteresowań, techniki oddechowe.
Limity czasu ekranowego
0–3 lata
❌ Brak ekranów – całkowite unikanie telefonów, tabletów i telewizji.
4–6 lat (przedszkole)
⏱ Maksymalnie 30 minut dziennie
- tylko wartościowe treści, najlepiej wspólnie z rodzicem.
- unikać filmików krótkich, szybkich, dynamicznych.
7–9 lat (wczesna szkoła podstawowa)
⏱ Do 1 godziny dziennie
- pod nadzorem dorosłych, najlepiej w blokach tematycznych (np. edukacja, film familijny).
- obowiązkowe przerwy od ekranu co 20–30 minut.
10–12 lat
⏱ Do 1,5 godziny dziennie
- ekran nie może zastępować aktywności fizycznej, kontaktów rówieśniczych i snu.
- w tym wieku nadal nie zaleca się smartfona osobistego jako głównego narzędzia komunikacji.
13–15 lat
⏱ Do 2 godzin dziennie (czas wolny)
- dodatkowo czas edukacyjny przy komputerze (np. praca domowa) nie wlicza się w limit, ale powinien być planowany z przerwami.
- ważna kontrola korzystania z social mediów i gier online.
16–18 lat
⏱ Do 3 godzin dziennie (czas wolny)
- młodzież powinna umieć samodzielnie planować balans między nauką, odpoczynkiem a aktywnością w sieci.
- priorytetem pozostaje sen: min. 8 godzin na dobę, bez ekranów na godzinę przed snem.